Kubki wielofunkcyjne

                          Kubki wielofunkcyjne               


    Kubki (tubusy) wielofunkcyjne to przyrządy asekuracyjne umożliwiające standardowe działanie jako sprzęt do asekuracji dynamicznej na dolnym stanowisku i automatycznie blokujące się na górnym. Inną ich funkcją jest w ograniczonym zakresie praca jako przyrządy zaciskowe.
         
Od paru lat taki typ przyrządów dominuje w środowisku wspinaczy ze względu na ich uniwersalność. Wielu postrzega je jako receptę na wszelakie problemy związane z asekuracją, nie dostrzegając ich ograniczeń wynikających z konstrukcji i  tym samym pewnych problemów użytkowych. W dzisiejszej bogatej ofercie można dostrzec dwa kierunki rozwoju przyrządów. Pierwsza preferuje odkuwanie bryły ze stopu aluminium, druga stawia na modele składające  z wyprofilowanej ‘blachy” i różnej grubości prętów. Na dzień dzisiejszy trudno powiedzieć,  która koncepcja jest lepsza. Po  pojawieniu się Reverso 3 wydawało się, że rynek zdominują wyroby odkuwane, ale w nowościach  roku 2009  modelach Five Anlo i Mad Lock Mad Rock’a nadal widać rywalizację miedzy koncepcjami.
                              
Pomimo realizacji tej samej idei polegającej na możliwości dynamicznego wyłapywania odpadnięcia prowadzącego przy asekuracji z przyrządu wpiętego do uprzęży i automatycznej blokady lin pod obciążeniem w czasie asekuracji na górnym stanowisku (gdy kubek umieszczony jest w jego w punkcie centralnym), w zależności od modelu natrafia się na ograniczenia wynikające z różnorodności konstrukcji.
Wiele modeli umożliwia asekurację dynamiczną z możliwością wstępnego określenia siły hamowania w zależności od instalacji liny w przyrządzie. Najczęstszym rozwiazaniem jest  różna wysokość kubka na przeciwległych krawędziach (np. Reverso 1 lub 2, Piu), albo nacięcia z jednej strony korpusu w kształcie V (ATC Guide, Toucan, Five,).
                    
Niestety, w niektórych modelach umiejscowienie oka do instalacji na górnym stanowisku uniemożliwia „dwubiegowe” stosowanie (Reverso 3, Ghost, Piu).
                                 
Także w przypadku Reverso 1 i 2 stosunkowo ostra krawędź korpusu zniechęca do załamywania na nim liny by uzyskać alternatywną siłę hamowania.
                            
Najbardziej nietypowym rozwiązanie jest możliwość instalacji lub demontażu pręta w korpusie Mad Lock’a. Wydaje się jednak że tego typu rozwiązanie jako mało elastyczne i niewygodne.
                                            
Projektanci innej nowości 2009 Five Anlomountain nie eksperymentowali tylko wzorowali się na sprawdzonym systemie profilowania w kształcie V z jednej strony korpusu i z pewnością trafili zdecydowanie lepiej w oczekiwania wspinaczy niż ich koledzy z USA.
Także w zakresie odblokowywania lin w przyrząd wpięty w stanowisko (stanowisko górne) istnieje parę możliwości. Najciekawszą wydaje się być ruchome ramię w Toucanie Simonda. Idea ta jest chyba najprostszą możliwością i umożliwia odblokowywanie kubka w skrajnym przypadku bez konieczności posiadania odcinka pętli lub innego „przedłużacza”.
                                        
Analizując sytuację łatwo zauważyć tutaj „ niedomaganie” ATC Guide BD z powodu bardzo małego prześwitu oczka .Praktycznie jego średnica uniemożliwia wpięcie karabinka jak też przepchnięcie przez nie pętli osobistej (związanej z 5-6mm repsznura).
                                          
Innym problemem jest podawana zbyt optymistycznie możliwość automatycznego blokowania lin o małej średnicy. W dużej części przyrządów sznury o grubości poniżej 8mm. mają tendencję do niedoblokowywania się. Przyczyną tutaj wydaje się być duża szerokość otworów na linę. Podawanie możliwości obsługi lin w zakresie np. 11-7,8mm. może okazać się zbyt optymistyczną informacją.
Ciekawą sprawą jest długowieczność modeli i brak ich modyfikacji. Praktycznie tylko Petzl w swoim Reverso dokonywał zmian mających polepszać właściwości przyrządu. Powstała w ten sposób cała rodzina tej konstrukcji.
      
Zapotrzebowanie rynku na takie konstrukcje jest duże więc należy oczekiwać pojawienia się kolejnych  modeli. Na dzień dzisiejszy każdy może wybrać cos dla siebie. Postawić na uniwersalność, wagę czy trwałość. Po pierwszych euforycznych opiniach wydawało się, że dominować będzie Reverso 3. Jednak  nie najlepiej dobrany materiał powodujący strzępienie się środkowego żeberka mocno ostudził entuzjazm. Sytuacja ta spowodowała powrót do ATC Guida za którym przemawia solidność i przetestowanie przez wspinaczy przez lata  stosowania. Jednak tutaj warto zwrócić uwagę, że  lin cieńszych niż 8mm. może nie blokować automatycznie wpięty w punkt centralny stanowiska. Ciekawym wydaje się mało u nas znany Toucan Simonda. Jego lekka budowa i świetny mechanizm odblokowywania na górnym stanowisku mogą być dużymi atutami w walce o względy wspinaczy. Jednak jak będzie  pokaże czas...