Turnia nad Kaskadami-lata ciężkich robót
- Szczegóły
- Nadrzędna kategoria: Topografie rejonów wspinaczkowych
- Utworzono: Poniedziałek, 23 sierpień 2021 08:56
- Opublikowano: Poniedziałek, 23 sierpień 2021 08:56
- Darek Kaptur
- Odsłony: 1981
Już sama nazwa skały stanowi problem. W różnych opracowaniach spotyka się kilka wersji nazw: Turnia nad Kaskadami, Skała nad Kaskadami czy Nad Kaskadami. Na dzień dzisiejszy najczęściej pojawia się nazwa Turnia nad Kaskadami.
Czołowa ściana tej skały musi robić wrażenia i będąc na G. Zborów trudno ją przeoczyć. Jej budowa jest bardzo prosta. To około 30 metrów spionowanego białego wapienia w połowie przeciętego charakterystyczną poziomą półką. Poniżej niej widać charakterystyczną, esowatą rysę. W dolnej części jest kilka połaci czarnej skały a z lewej charakterystyczna nyża. Dla każdego rasowego wspinacza to kapitalny, potencjalny cel! Jak się okazało już w 1952 roku pojawia się tutaj pierwsza hakowa droga (Droga wyklętych). Ostatnia na tej połaci zrobiona to Kill Bill z roku 2006. Co ciekawe w pewnych przypadkach wyceny dróg ewaluowały w górę pomimo polepszenia w sposób zdecydowany asekuracji – Filar wyklętych lub zostały obniżone (co jest bardziej zrozumiałe) – Science fiction.
Ale po kolei (chronologicznie):
Droga wyklętych VI.2+ (7R+ST), M. Stefański (do półki), Z. Rubinowski (górna część), J. Długosz (na drugiego) A1 1952
Przez długi czas autorstwo tej drogi przypisywano J. Długoszowi jednak relacja M. Stefańskiego ( M. i J. Kiełkowscy. Skałki suplement. Wyd. Explo s.4-8) częściowo zmienia ten stan rzeczy. Okazuje się, że była to praca zespołowa: Dół ściany (esowata rysa do półki) poprowadził M. Stefański, górę Z. Rubinowski a J. Długosz przebył całość „na drugiego”. Dzisiaj jest to droga zapomniana i ciekawe kto ją przebył klasycznie i kiedy jako pierwszy. Dzisiaj, dolna cześć (do półki) stanowi dół Science fiction a góra to część Filara wyklętych.
Science fiction / Eska VI.4+/5 (8R+ST), M. Stefański (J. Długosz, Z. Rubinowski –na drugiego) dolna część do półki A2 1957, D. i Z. Wach całość V+ A2 1970, L. Milczarek TR 1984, J. Zaczkowski RP 1986 (tego samego dnia L. Milczarek, P. Korczak)
To droga o długiej historii. Dolną część (do półki) pokonali hakowo M. Stefański, J. Długosz i Z. Rubinowski. W pierwszej połowie lat 80-tych XXw. zaczęły się próby jej uklasycznienia. Ostatecznie na wędkę całość (rysa plus ścianka nad półką) L. Milczarek w 1984r określając trudności na VI.5. W tym czasie obok Dupy Biskupa w Rzędkowicach (autor przejścia TR L. Wojas) Science fiction była najtrudniejszą drogą na Jurze Północnej (na całej Jurze do w tym czasie do stopnia VI.5 pretendowały cztery drogi). W ramach weryfikacji trudności drogę zawędkował P. Korczak wyceniając ją na VI.4+ (z premedytacją zaniżył trudności by drogi o trudności VI.5 były jego autorstwa). Świetnie to opisuje w swoim tekście „VI.5 Epitafium Nowej Fali (Góry nr 5). Ciekawa jest też informacja związana z prowadzeniem drogi. Po przejściu J. Zaczkowskiego miały w ciągu 30 minut przejścia L. Milczarka i P Korczaka (asekuracja 2 ringi i 1 spit). Mitologiczna droga!
Filar wyklętych VI.1 (9R+ST), prawdopodobnie wspinacze z Łodzi TR przed 1970, Z. Wach (TRAD) 1974, J. Caban bez asekuracji 1982
Co prawda tylko jej dolna część (do półki) biegnie filarem ograniczającym od lewej ścianę czołową). Początkowo była to droga w 100% TRAD z wyceną VI+. Z czasem pojawiły się na niej 3 ringi. W 1995r. P. Drobot ubezpieczył ją całkowicie (10 ringów). Warto zauważyć, że całkowite ubezpieczenie zdecydowanie zmieniło powagę wspinania na tej drodze a z czasem okazało się, że też wzrosły trudności do VI,1. Żywiec Jarka Cabana należy do tych „odważnych”. Klasyk!
… bez nazwy VI+ (10R+ST), dolną część do półki VI+( dzisiaj to dół Sportlanda na Mściwoja) następnie nią trawers w lewo o dalej Drogą wyklętych- W. Jedliński z górną asekuracją przed 1975, Z. Wach z dolną asekuracją 1978
Przejście to było taktowane jako kolejny wariant do Drogi lub Filara wyklętych. Po przejściu wędkowym W. Jedlińskiego (1975) trzy lata później drogę pokonał z dolną asekuracją Z. Wach (to naprawdę odważny TRAD). Dzisiaj można ją w całości pokonać asekurując się ze stałych punktów.
Salmonella / Organ Golgi tendon VI.3+ (8R+ST), M. Malczak TR 1986, D. Król RP przełom lat 80/90-tych XXw.
To kolejna droga o zawiłej historii. Większość źródeł przypisuje jej poprowadzenie w roku 1989 S. Omańskiemu. Istnieje jednak relacja R. Kreczmańskiego (P. Haciski. Jura 2. Wyd. Góry Books 2016. s.275) opisująca prace nad ubezpieczeniem drogi i genezę nazwy. Jednak dopiero tekst autorstwa D. Króla (Góry 11, 1994. s.22) definitywnie wyjaśnia autorstwo i nazwę.
Łowca dziurek VI.5+/6 (9R+ST), dolną część do półki VI+ W. Jedliński z górną asekuracją przed 1975, dolną część z dolną asekuracją Z. Wach 1978, L. Milczarek TR 1988, P. Korczak RP 1992
Sukces na Science fiction zmotywował L. Milczarka to prac nad płytą na prawo. Udało mu się ją przewędkować w 1988 ale po ubezpieczeniu poprowadził ją cztery lata później P. Korczak. W latach 90-tych XXw. była to najtrudniejsza droga na G. Zborów.
Bula Bula VI.4/4+ (10R+ST), D. Król TR 1995, D. Król RP 1995
To praktycznie Filar wyklętych plus wariant prostujący w górnej jego części. Ten nowy kawałek terenu został przygotowany i poprowadzony przez D, Króla w 1995 roku. Początkowo wyceniony na VI.4 dzisiaj uznawany za trochę trudniejszy.
Epidemia strachu VI.4/4+ (7R+ST), D. Król TR 1995, D. Król RP 1995
Jest to kolejna kombinacja D. Króla. Tym razem wykorzystał w całości istniejące drogi. Dół to Salmonella , góra to prostowanie Filara wyklętych czyli Bula Bula.
Sportland na Mściwoja VI.6/6+ (9R+ST), dolną część do półki VI+ W. Jedliński z górną asekuracją przed 1975, Z. Wach z dolną asekuracją 1978, całość D. Sokołowski TR, J. Rozbicki RP 1996
Dolna część drogi to wariant do Drogi lub Filara wyklętych ale o jej klasie decyduje górna część. Pocżątkowo całość przechodzona była hakowo (VI/A2/2e). Klasycznie udało się ją przebyć J. Rozbickiemu. Wycena autorska to VI.7. Z czasem ustabilizowała się na VI.6/6+. Ciekawostką jest przyznanie jej „antynazwy roku”- Sportland to sklep w Gdyni na ul. Mściwoja .
Wściekłe psy VI.6+ (6R+ST), J. Rozbicki TR 2001, J. Rozbicki RP 2001
To co prawda droga już na prawo od prawego filara ściany czołowej ale je zrobienie umożliwiło przebycie kolejnej trudnej kombinacji biegnącej w części ścianą czołową.
Kill Bill VI.6+ (10R+ST), P. Wyrwa RP 2006
To ostatnia droga jak pojawiła się na ścianie czołowej. Droga startuje Wściekłymi psami by przy czwartym ringu zacząć trawers do Sportlanda na Mściwoja i dalej do Łowcy dziurek by nim dojść do stanowiska. Uffff…….
1. Filar wyklętych VI.1 (9R+ST), prawdopodobnie wspinacze z Łodzi TR przed 1970, Z. Wach (TRAD) 1974, J. Caban bez asekuracji 1982
2. Bula Bula VI.4 (10R+ST), D. Król RP 1995
3. Salmonella/Organ Golgi tendon VI.3+ (8R+ST), M. Malczak TR 1986, D. Król RP lata 80/90-tych XXw.
4. Epidemia strachu VI.4/4+ (7R+ST), D. Król RP 1995
5. Droga wyklętych VI.2+ (7R+ST), M. Stefański (do półki), Z. Rubinowski (górna część),J. Długosz (na drugiego) A1 1952
6. Science fiction/Eska VI.4+/5 (8R+ST), M. Stefański dolna część do półki (J. Długosz, Z. Rubinowski –na drugiego) A2 1957, D. i Z. Wach całość V+ A2 1970, L. Milczarek TR 1984, J. Zaczkowski RP 1986 (tego samego dnia L. Mielczarek, P. Korczak)
7. Łowca dziurek VI.5+/6 (9R+ST), dolną część do półki VI+ W. Jedliński z górną asekuracją przed 1975, dolną część z dolną asekuracją Z. Wach 1978, L. Milczarek TR 1988, P. Korczak RP 1992
8. … bez nazwy VI+ (10R+ST), dolną część do półki VI+( dzisiaj to dół Sportlanda na Mściwoja) następnie nią trawers w lewo o dalej Drogą wyklętych - W. Jedliński z górną asekuracją przed 1975, Z. Wach z dolną asekuracją (TRAD) 1978
9. Sportland na Mściwoja VI.6/6+ (9R+ST), dolną część do półki VI+ W. Jedliński z górną asekuracją przed 1975, Z. Wach z dolną asekuracją 1978, całość D. Sokołowski TR, J. Rozbicki RP 1996
10. Kill Bill VI.6+ (10R+ST), P. Wyrwa RP 2006
11. Wściekłe psy VI.6+ (6R+ST), J. Rozbicki RP 2001